گروه گزارش: شروع فصل بهار و رشد گياهان خوراکي و بهاري ذايقه مردم را نيز براي استفاده از اين گياهان تغيير مي دهد و در مهاباد هر سال در اين فصل بازاري براي خريد و فروش اين محصولات شکل مي گيرد که به بازار گياهان بهاري شهرت دارد و همه روزه محل تردد هزاران نفر از مردم اين شهر و مناطق اطراف است. 
هر چند در برخي مناطق مهاباد مغازه ها و فروشندگاني دوره گرد خريد و فروش گياهان بهاري وجود دارد، اما هر سال در اين فصل در خيابان مسجد شهيد شهريکندي مهاباد و ضلع غربي ميدان استقلال اين شهر، بازاري فصلي براي خريد و گياهان خوراکي و بهاري شکل مي گيرد و اين ميدان به پاتوقي براي خريداران و فروشندگان گياهان بهاري در مهاباد تبديل کرده است.
نرسيده به بازار گياهان بهاري مهاباد از دور هياهوي فروشندگان آن به گوش مي رسد و هر کدام با صداي بلند، جملات و عباراتي کوتاه را از انواع گياهان بهاري را بيان مي کنند، مشتريان تازه از راه رسيده را به سوي خود جلب کنند.
هر چند بسياري از فروشندگان اين بازار، بساط خود را روي خيابان قرار داده اند و تردد خودروها بسيار کند است، اما اين گونه به نظر مي رسد که مغازه داران اين مسير اعتراضي به حضور اين بازار نداشتند و برخي از مغازه داران هم خودشان فروشنده اين بازار بودند و يا خدمات ديگري مانند برق و دستگاه کارت خوان به آنان داده بودند.
بازار گياهان بهاري مهاباد در طول روز داير است اما در 2 نوبت صبح ساعت هشت تا 10 و عصرها از ساعت 16 تا 18 با توجه به اينکه محصولات تازه بار از مناطق کوهستاني مي رسد، رونق بيشتري دارد و بسياري از خريداران سعي مي کنند در اين زمان براي خريد به اين بازار بيايند.
يکي از فروشندگان مقداري ريواس را در دست داشت و با زبان محلي فرياد مي زد که اين گياه تازه از کوهستان کنده شده و تازه و پرآب است.فروشنده ديگر در مورد کنگرهاي پاک شده و بسته بندي خود مي گفت: بيا براي اين کنگره ها که مانند برف سفيد هستند و نيازي به پاک کردن ندارد و آماده پختن هستند.
فروشنده ديگر در مورد پونه‌، ديگري در مورد سيرکوهي که براي 70 بيماري درمان است، با صداي بلند فرياد مي زد.
پيرمردي در بين فروشندگان اين بازار که صداي کم تواني هم داشت، فرياد مي زد اول بيا از اين ريواس ها ميل کن و بعد اگر پسنديدي براي خانواده‌ات هم ببر، با اطمينان مي گويم که پشيمان نخواهيد شد.
صداقت و صبوري را مي توانستم از نگاه اين پيرمرد بخوانم؛ براي دقايقي محو تماشا و گوش دادن به اين صداها شده بودم و زيبايي اين بازار و هياهوي فروشندگان به گونه‌اي بود حتي اگر قصد خريد هم نداشته باشيد باز هم ناخودآگاه مجبور به خريد خواهيد شد.
در بين هياهوي فروشندگان اين بازار من هم شروع به جداکردن ريواس، پونه و سير کوهي شدم و پس از آنگه هزينه آن را به فروشنده پرداخت کردم و پيامک خريد به گوشيم آمد، تازه يادم آمد که من براي تهيه گزارش از اين بازار آمده بود و پس از آن گوشي تلفن همراه را براي ثبت زيبايي هاي اين بازار روشن کردم.در ابتدا از همان مردي که خريد کرده بودم شروع کردم و با کسب اجازه از وي فيلم کوتاهي در مورد قيمت هاي گياهان بهاري در اين بازار سوال پرسيدم و فروشنده گفت:
مرد ديگري با يک خودرو سواري مقداري گياه کوهي به نام »کاردو« آورده بود و آن را از خودروش خالي مي کرد و راه مسدود کرده بود.
او گفت: اين »کارو« را از مناطق کوهستاني امروز صبح کنده و قبل از اينکه پژمرده شوند، آن را به شهر آوردم تا بفروشم البته »کارو« به صورت خام مصرف نمي شود چون طعمي بسيار تند دارد و حتما بايد خشک شود و سپس به همراه برنج پخت شده قابل مصرف است.
خريداراني از مناطق مختلف شهر هم آمده بودند؛ مرد ميانسالي مقداري کنگر خريده بود و اين گونه به نظر مي رسيد که از خريدش راضي است و عجله داشت خود را به منزل برساند،
خانم جوان ديگري هم در اين بازار به دنبال خريد گياهان بهاري بود و ابتدا از قيمت محصولات سوال مي کرد و مشخص بود که بسيار مشکل پسند است و از فروشندگان بهانه‌هاي مختلفي مانند اين گياهان پژمرده و پير هستند، مي گرفت.البته زيبايي هاي اين بازار محصولات تازه از راه رسيده بهاري اين منطقه نبايد ما را از اين حقيقت غافل کند که برداشت بي رويه گياهان بهاري باعث از بين رفتن آنها خواهد شد و اگر اين نامهرباني ما با طبيعت اين گونه تداوم داشته باشد، شايد نسل هاي آينده نتوانند لذت خوردن گياهان بهاري راببيند. 
برداشت خارج از عرف گياهان خوراکي ممنوع است
رييس اداره منابع طبيعي و آبخيزداري مهاباد گفت: برداشت خارج از عرف گياهان بهاري و خوراکي ممنوع است و با متخلفان بايد برابر قانون برخورد مي‌شود.
سي انور حسيني با اشاره به اينکه تجربه نشان داده که با ترويج فرهنگ مي‌توان از تخريب بيشتر طبيعت جلوگيري کرد، افزود: اگر افراد با هدف برداشت گياهان بهاري به تخريب مراتع بپردازند، ماموران يگان حفاظت اين اداره وارد عمل مي‌شوند.
وي با توصيه به افرادي که به قصد برداشت گياهان بهاري وارد طبيعت مي‌شوند، اظهار کرد: شهروندان بايد صبر کنند تا گياهان بهاري به رشد و تکامل کافي برسد، سپس آن را برداشت و از کَندن ريشه گياه خودداري کنند.
خواص چند گونه از گياهان بهاري در مهاباد
ريواس
ريواس مقوي معده است و جگر را از گرماي زياد مصون مي دارد، شيره آن را اگر با گل بنفشه و گياه شنگ بجوشانيم براي دفع سنگ صفرا و سنگ مثانه مفيد است.
گل آقا يا گيلاخه
گياهي با خاصيت ضد عفوني کننده روده‌ها بوده و براي معالجه روماتيسم و بيماري‌هاي کبدي مفيد است و ضماد آن براي نرم کردن ورم‌ها بسيار مفيد است و ترشح ادرار را زياد مي‌کند.
کنگر
ضدعفوني کننده، اشتهاآور، تب بر و هضم کننده غذاست و مصرف آن باعث تقويت دستگاه گوارش مي‌شود، برگ آن ادرارآور و نيروبخش است و قلب را نيز تقويت مي‌کند؛ کنگر در درمان يرقان، نارسايي کبد و کم خوني مؤثر بوده و از کبد در برابر سموم شيميايي محافظت مي‌کند.
موسير
گياهي شبيه سير است که ريشه‌اش فقط يک پياز درشت بوده و برگ‌هايش باريک و دراز و گل‌هايش بنفش مايل به قرمز است.
در حدود 40 گونه از اين گياه شناخته شده که برخي از گونه‌هاي آن را در باغ به عنوان گل زينتي نيز مي‌کارند؛ پياز اين گياه خوراکي است و در ترشي‌ها و تهيه غذا کاربرد دارد و بويش از سير کمتر است.
کوزه‌له
کوزه له شاهي يا ترتيزک داراي »گلوکزيد« مهمي به نام »ترپئولوزيد« است که اين ماده بر اثر تجزيه »سنه ول بنزيليک« به وجود مي‌آيد؛ شاهي اثر ضداسکوربوت قوي دارد و در حالت خام در سالاد يا با اغذيه به صورت سبزي خوردن مصرف مي‌شود.
سير کوهي
نوعي سبزي وحشي و خودرو است که فقط در فصل بهار مي رويد و سرشار از کلسيم و انواع ويتامين هاي نافع بدن است و با نام هاي پياز خرسي، سير جنگلي، سير خرس نيز از آن ياد مي‌شود، بسيار ملايم تر و شيرين تر از سير معمولي بوده و بوي آن شبيه پياز است.
به گزارش امانت به نقل از ايرنا، به گفته کارشناسان هم اکنون 460 گونه انواع گياهان دارويي و خوراکي در مناطق دشت و کوهستاني آذربايجان غربي شناسايي شده که آموزش صحيح در باره چگونگي رويش و نيز زمان چيدن اين گياهان، مؤثرترين راه جلوگيري از انقراض اين گياهان خوراکي بهاري است.